در سال های نخست ظهور اندروید، به روزرسانی های نرم افزاری این سیستم عامل در زمان های مشخصی منتشر نمی شدند. بارها پیش می آمد که این به روزرسانی ها برای گوشی های اندرویدی در باز ه های زمانی مختلف یا حتی چندین بار در طول سال، منتشر می شدند. با این حال، گوگل این روزها رویکردی منظم تر از قبل در پیش گرفته و هر سال ماهانه، یک به روزرسانی عمده و چندین به روزرسانی کوچک امنیتی را برای گوشی های مبتنی بر اندروید منتشر می کند.
با این وجود اگر گوشی شما همچون محصولات سری نکسوس و پیکسل ساخت گوگل، سیستم عامل اندروید خالص نداشته باشد، قطعاً هیچ گاه نمی توانید از زمان انتشار به روزرسانی جدید یا حتی انتشار و عدم انتشار آن برای دستگاه خود، مطمئن باشید.
در بیشتر مواقع، کاربران جدید اندروید پس از اطلاع از عدم انتشار به روزرسانی جدید برای گوشی هوشمند جدیدشان، ناراحت و ناامید می شوند. مسئله ی آزاردهنده ی دیگر این است که در برخی موارد حتی گوشی های جدیدی هم که به بازار عرضه می شوند، مبتنی بر جدیدترین نسخه ی سیستم عامل اندروید نیستند. که باید از خود پرسید، دلیل این موضوع چه می تواند باشد؟
اکوسیستم اندروید
برخلاف اکوسیستم ios که اپل سالانه، چند دستگاه جدید مبتنی بر آن منتشر می کند، اندروید اکوسیستمی بسیار شلوغ تر (و در نتیجه بی نظم تر) دارد. در حقیقت هر شرکت تولیدکننده ای می تواند تبلت یا گوشی هوشمند خود را بسازد، آن را به اندروید مجهز کند و سرانجام به دست مشتریانش برساند. در بازه ی زمانی ۱۰ ساله بین سال های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۷، فقط ۱۴ دستگاه آیفون مختلف روانه ی بازار شد اما در همین بازه ی زمانی، هزاران گوشی اندرویدی از سوی شرکت های مختلف عرضه شده اند. تعجب نکنید، هزاران؛ این رقم واقعی است!
علاوه بر این، گوشی های اندرویدی در زمینه ی قطعات سخت افزاری تنوع بسیار بیشتری دارند و این سیستم عامل موظف است با آن ها همگام شود. برخی از گوشی ها در رده ی محصولات بسیار ارزان قیمت جای می گیرند که بیشتر، ساکنین کشورهای در حال توسعه برای رفع نیازهایشان از آن ها استفاده می کنند. برخی دیگر از گوشی ها، اصطلاحاً «پرچم دار» هستند که به سخت افزاری قدرتمند تجهیز می شوند. پرچمداران اندرویدی در اکثر مواقع، صرف نظر از پردازنده، به سخت افزاری قدرتمندتر از آیفون های اپل مجهز هستند.
اکوسیستم اندروید، شلوغ تر و بی نظم تر از iOS است
با این وجود، مجموعه ای از گوشی های اندرویدی هستند که با نگاهی اجمالی به آن ها می توان متوجه شد، از لحاظ چرخه ی به روزرسانی سیستم عامل و پشتیبانی از محصول، بسیار به آیفون ها مشابه هستند پیکسل های گوگل از جمله محصولات مذکور هستند؛ گوشی های هوشمندی که گوگل خود به صورت اختصاصی تولید می کند و محبوبیت چشمگیری هم دارند.
درحالی که تمام شرکت های سازنده ی گوشی های هوشمند می توانند روی دستگاه خود، نسخه ی سفارشی سازی شده ای از اندروید قرار دهند، پیکسل که برندی متعلق به خود گوگل است، به اندروید خام مجهز می شود. این نسخه از سیستم عامل گوگل، در حقیقت یگانه ترین و مرتب ترین تجربه ای را ارائه می دهد که می توانید از اندروید تصور کنید. گوگل، خودش روی انتشار به روزرسانی برای پیکسل ها نظارت می کند، بنابراین این محصولات عموماً نخستین گوشی هایی هستند که در زمان انتشار جدیدترین نسخه ی اندروید، آن را دریافت می کنند.
با این حال، داستانِ سایر محصولات کاملاً فرق می کند.
چرا گوشی شما، به نسخه ی جدید اندروید به روزرسانی نمی شود؟
سازندگان گوشی های موبایل نظیر سامسونگ، اچ تی سی و هواوی برای این که بتوانند سیستم عامل اندروید را در دستگاه خود استفاده کنند، لازم است درایورهای این سیستم عامل را به طور ویژه برای دستگاه های خود شخصی سازی کنند. این درایورها در اغلب موارد، متن بسته (Closed Source) هستند و این یعنی فقط خود آن شرکت می تواند آن ها را به روزرسانی کند. بدیهی است که گوگل نمی تواند به همین سادگی نسخه ای از اندروید را به انتشار برساند که با همه ی دستگاه های بازار کار کند. در حقیقت، گوگل نسخه ی جدید را منتشر می کند و بعد، این سازندگان گوشی ها هستند که باید وارد عمل شوند و آن نسخه را برای همه ی دستگاه های خود، شخصی سازی و منتشر کنند.
البته هماهنگ شدن یک نسخه از اندروید با گوشی های مختلف، فقط از طریق درایورها انجام نمی شود. بسیاری از شرکت های سازنده ی گوشی های موبایل اندرویدی مثل سامسونگ و ال جی (و البته دیگر شرکت های شناخته شده) برای این که گوشی هایشان را به دستگاهی منحصر به فرد تبدیل کنند، روی سیستم عامل آن ها پوسته ی اختصاصی قرار می دهند (مثل One UI برای گوشی های جدید سامسونگ، EMUI برای گوشی های هواوی و…).
به عبارتی ساده تر، چنین شرکت هایی رابط کاربری اندروید را از جوانب زیادی تغییر می دهند، مواردی را به آن اضافه و از آن حذف می کنند یا اپلیکیشن های اختصاصی خود را در آن قرار می دهند. نباید فراموش کرد که اعمال همه ی این تغییرها، نیازمند صرف زمان و انرژی بسیار زیادی است. از این رو هر موقع که نسخه ی جدید اندروید منتشر می شود، سازندگان مجبورند آن را با همه ی ویژگی های مدنظر خود شخصی سازی کنند که طبیعتاً پروسه ای زمان بر است و سبب تأخیر در انتشار نسخه ی جدید این سیستم عامل برای دستگاه های شرکت های نام برده می شود.
شرکت ها ترجیح می دهند مشتری سراغ خرید مدل جدید گوشی شان برود؛ در نتیجه تمایلی برای به روزرسانی مدل قدیمی از خود نشان نمی دهند
با این همه، موضوع فقط به این هم خلاصه نمی شود. در حقیقت برخی از به روزرسانی های اندروید به سخت افزاری قدرتمندتر نیاز دارند و این یعنی روی دستگاه های قدیمی تر نصب نمی شوند. البته این قضیه منحصر به اندروید نیست و چنین اتفاقی را برای به روزرسانی های iOS و حتی سیستم عامل های دسکتاپ هم شاهد هستیم.
از طرفی، با در نظر گرفتن این که تعداد بسیار زیادی دستگاه اندرویدی در بازار وجود دارد، اکثر آن ها خیلی زودتر از دستگاه های دسکتاپ یا دستگاه های مبتنی بر iOS از چرخه ی دریافت به روزرسانی جدید خارج می شوند. اگر یک شرکت سازنده برای مثال هر سال ۶ مدل مختلف از دستگاه هایش را تولید کند، آیا پشتیبانی مداوم سال به سال، از همه ی آن ها ارزشش را دارد؟ عموماً شرکت های سازنده ی دستگاه های اندرویدی، تا آن حد که باید، به ادامه ی پشتیبانی از دستگاه خود پس از عرضه ی رسمی آن به بازار، تمایل نشان نمی دهند (این موضوع به ویژه برای دستگاه های ارزان قیمت نمود پیدا می کند).
با عرضه ی تعداد زیادی دستگاه جدید به بازار، انگیزه ی بسیار کمی برای صرف زمان به منظور انتشار به روزرسانی برای محصولی که به تازگی با نسخه ای جدید جایگزین شده است، در شرکت ها مشاهده می شود. چنین شرکت هایی همواره تمایل دارند که شما به عنوان مشتری، سراغ خرید مدل جدید تر بروید که در عمل سود بیشتری هم برای آن ها دارد. از همین رو ترجیح می دهند مدل قدیمی را از لحاظ نرم افزاری به روز نکنند. البته این روند در طول زمان حداقل برای گوشی های پرچم دار بهتر و بهتر شده، اما باید این را هم در نظر گرفت که هر ساله این گوشی ها، گران تر از قبل می شوند و مشتری لازم است هزینه ی بیشتری برای تهیه ی آن ها پرداخت کند. مطمئناً هنوز با آن روز فاصله ی زیادی داریم که شرکتی مثل سامسونگ بتواند همچون گوگل از محصولاتش پشتیبانی نرم افزاری بکند.
آخرین نکته این که سازندگان گوشی های هوشمند مبتنی بر اندروید همواره زیر بار منت اپراتورهای تلفن های همراه بوده اند؛ اپراتورهایی که به تنهایی می توانند انتشار به روزرسانی های جدید را برای گوشی هایی که سیم کارت های آن ها را دارند به تعویق بیندازند. گرچه اپل قدرت لازم برای تسلط بر این اپراتورها را دارد و با خیال راحت به روزرسانی های جدیدش را هر زمان که بخواهد منتشر می کند، اما اکثر گوشی سازهای اندرویدی چنین توانایی ای ندارند. باز هم تاکید می کنیم که این روند در طول زمان بهتر شده است، اما هنوز با رسیدن به سطح عالی فاصله ی بسیار دارد.
چگونه به روزرسانی های جدید اندروید را سریع تر دریافت کنیم؟
اگر از این دلسرد شده اید که دستگاه های اندرویدی تان به روزرسانی جدید را دریافت نمی کنند، راه روشنی وجود دارد که می توانید بر آن تکیه کنید: سراغ خرید پیکسل ها بروید؛ روند ساخت، فروش و پشتیبانی از این گوشی ها را خود گوگل انجام می دهد، بنابراین پیکسل ها همواره به موقع جدیدترین به روزرسانی های این سیستم عامل را دریافت می کنند. بد نیست بدانید که گوگل این سطح از پشتیبانی را برای گوشی های پیکسل به مدت حداقل دو سال تضمین می کند، همچنین همین پشتیبانی را برای همه ی به روزرسانی های عمده ی اندروید و سه سال را برای به روزرسانی های ماهانه ی امنیتی.
پیکسل های گوگل، بهترین انتخاب برای کسانی هستند که اهمیت زیادی برای دریافت سریع نسخه های جدید اندروید قائل اند
اگر بنا به هر دلیلی نمی توانید سراغ خرید پیکسل ها بروید، می توانید برای خرید مدل های جدید گوشی سامسونگ یا گوشی هواوی و دیگر برندهای معتبر اقدام کنید. خبر خوب آن است که اکثر شرکت های بزرگی که گوشی های اندرویدی دارند مثل سامسونگ، در چند سال اخیر، پشتیبانی نرم افزاری بهتری از پرچمداران خود به عمل آورده اند و از چنین دستگاه هایی به مدت حداقل دو سال پشتیبانی می کنند. برای مثال، بهتر است به گوشی گلکسی S۷ اشاره کنیم. محصولی که در سال ۲۰۱۷ (درحالی که حدوداً یک سال و نیم از عرضه ی آن می گذشت.) به همان نسخه ای از سیستم عامل اندروید مجهز بود (اندروید نوقا) که گلکسی S۸ از آن استفاده می کرد اما همین موضوع که این دو گوشی به یک نسخه از اندروید مجهز هستند، خودش می تواند به عنوان یک مشکل مطرح شود.
در اواخر سال ۲۰۱۷، درحالی که گلکسی S۸ پرچم دار سامسونگ به شمار می آمد، هنوز هم به نسخه ی اوریو (که در آن زمان چند ماه از انتشارش می گذشت.) به روزرسانی نشده بود که این یعنی حتی اگر گوشی پرچم دار شرکت های بزرگی غیر از گوگل را خریداری کنید، باز هم مجبورید برای تجربه ی جدیدترین نسخه ی اندروید روی دستگاه خود، ماه ها صبر کنید.
البته راه دیگری نیز برای دریافت سریع به روزرسانی ها وجود دارد که کمتر پیشنهاد می شود، درست حدس زدید؛ منظورمان کاستوم رام است.
کاستوم رام ها
اندروید سیستم عاملی متن باز (Open Source) است و این یعنی کاربرانش می توانند کد منبع (Source Code) آن را بردارند و با اعمال تغییراتی در آن، نسخه ی ویژه ی خودشان را که از آن به عنوان «کاستوم رام» (Custom ROM) یاد می شود، منتشر کنند. اگر گوشی تان دستگاهی با محبوبیت بالا است، به احتمال زیاد، دیگر کاربران اندروید از مدتی پیش کار روی کاستوم رام آن گوشی را آغاز کرده اند. اگر با کاستوم رام ها آشنا نیستید و تاکنون از آن ها استفاده نکرده اید، LineageOS می تواند انتخاب مناسبی برایتان باشد.
با این همه، کاستوم رام ها پشتیبانی رسمی نمی شوند و برای نصب کردن و مدیریت آن ها روی دستگاه خود، باید برخی کارها را انجام دهید که عموماً از آنچه یک کاربر نسخه ی معمولی اندروید باید انجام دهد، بیشتر و پیچیده تر هستند. البته این موضوع مانع استفاده از کاستوم رام ها نمی شود و بسیاری از علاقه مندانِ دنیای اندروید، عاشق استفاده از کاستوم رام روی گوشی خود هستند.
حتی گوشی های پیکسل نیز کاستوم رام هستند
کاستوم رام ها، توانایی خرید دستگاهی که دوست دارند را به گیک های اندرویدی می دهند تا بتوانند نسخه ای خام تر از اندروید (نسبت به نسخه ی معمولی) را روی آن نصب کنند. نسخه ای که دیگر شخصی سازی های نرم افزاری شرکت سازنده را در بر نمی گیرد و سیستم عامل دستگاه را به جدیدترین نسخه به روزرسانی می کند. احتمال ساخت کاستوم رام برای گوشی های محبوب اندرویدی بسیار بیشتر از دیگر گوشی ها است، با این حال هرچه زمان می گذرد، سازندگان گوشی ها، امکان دسترسی به کد منبع را به منظور ساخت کاستوم رام، برای توسعه دهندگان و هکرهای رام، بسیار سخت تر از قبل می کنند.
اگر علاقه مند به استفاده از کاستوم رام هستید، بهترین راه این است که در انجمن های XDA Developers به جستجو بپردازید. نکته ی جالب این است که حتی گوشی های سری پیکسل هم کاستوم رام دریافت می کنند و کاربران آن ها به نصب کاستوم رام ها، علاقه ی زیادی نشان می دهند.
هنگام خرید گوشی جدید، از چه چیزهایی اجتناب کنیم؟
اگر قصد دارید برای خرید گوشی جدید اقدام کنید و انتشار به روزرسانی های نرم افزاری اندرویدی برایتان اهمیت خاصی دارد، نه تنها نکته های مهمی وجود دارد که باید آن ها را رعایت کنید، بلکه محصولاتی نیز هستند که نباید سراغ آن ها بروید.
اگر دریافت به روزرسانی جزو مواردی است که به آن اهمیت می دهید، هیچ گاه سراغ خرید گوشی های ارزان قیمت نروید. مطمئناً به یاد دارید که پیشتر در همین مقاله به نبود انگیزه ی کافیِ سازندگان، برای به روزرسانی گوشی های قدیمی که محبوبیت کمتری دارند، اشاره کردیم.
اگر محصولی که خریداری می کنید، زیر ۵۰۰ دلار قیمت داشته باشد، به احتمال بسیار زیاد با مشکل مربوط به دریافت نکردن به روزرسانی جدید اندروید مواجه خواهید شد. هرچه قیمت گوشی از این مقدار پایین تر بیاید، احتمال انتشار به روزرسانی نرم افزاری برای آن، کمتر می شود.
هرچه گوشی تان گران تر باشد، احتمال انتشار به روزرسانی نرم افزاری برای آن بیشتر است
در این بین ممکن است گوشی های سری موتورلا از این قضایا مسثتنی باشند. نمی توان از موتورلا انتظار داشت که از محصولی اقتصادی مثل Moto E همچون پرچمداری نظیر Moto Z پشتیبانی کند، اما این شرکت همواره نشان داده است که پشتیبانی خوبی از محصولاتش می کند.
هرچه محصولی که می خواهید بخرید گران قیمت تر و محبوب تر باشد، احتمال انتشار به روزرسانی نرم افزاری جدید برای آن بیشتر است اما تا زمانی که پیکسل های گوگل را نخرید، هیچ تضمینی برای انتشار جدیدترین نسخه ی اندروید روی دستگاهتان وجود ندارد، اما حداقل بیایید نیمه ی پر لیوان را ببینیم: اندروید دست شما را در این زمینه باز می گذارد تا خودتان انتخاب کنید.
نظرهای خود در این باره را، با زومیت در میان بگذارید.
